Vapen vs roken is een debat dat de afgelopen jaren steeds heviger wordt gevoerd. De opkomst van de e-sigaret wordt door sommigen gezien als een revolutionair hulpmiddel om te stoppen met roken, terwijl anderen waarschuwen voor een nieuwe, onbekende bedreiging voor onze gezondheid.
De meerderheid van onze wetenschappers zijn ervan overtuigd dat vapen minstens even ongezond is als roken.
Dit zijn de wetenschappelijk bewezen feiten en fabels van de e- sigaret.
Vapen is het inhaleren van een aerosol die wordt geproduceerd door een elektronische sigaret. In tegenstelling tot een traditionele sigaret die tabak verbrandt, verwarmt een vape een vloeistof, de zogenaamde e-liquid, waardoor er een damp of aerosol ontstaat.
De belangrijkste ingrediënten van een e-sigaret
De e-liquid bestaat meestal uit vier hoofdingrediënten:
Propyleenglycol (PG) bepaalt de smaak van vapen
Propyleenglycol (PG) is een van de belangrijkste ingrediënten in e-liquids voor vapes. Deze heldere, kleurloze vloeistof met een licht zoete smaak heeft een tweeledige functie in het productieproces.
Het dient als een effectieve smaakdrager en creëert de karakteristieke ’throat hit’ of het roesgevoel die veel ex-rokers herkennen.
Wat is de “throat hit” precies?
Een “throat hit” is de scherpe, vaak aangename sensatie in de keel die ontstaat bij het inhaleren van damp uit een e-sigaret of rook van een sigaret.
Dit komt door nicotine en andere stoffen in de e-liquid die de keel prikkelen en het roesgevoel nabootsen, wat belangrijk is voor veel dampers.
“Throat hit” is een belangrijk aspect van vapen en roken, omdat het een gevoel van voldoening geeft. Het varieert van een milde prikkeling tot een intense, bevredigende “kick”.
is een heldere, kleurloze en geurloze vloeistof met een licht zoete smaak.
Dampvorming
Hoewel PG minder dampwolken creëert dan plantaardige glycerine (VG), zorgt het wel voor een effectieve omzetting van de vloeistof in een fijne aerosol.
Stof wordt ook gebruikt in voedsel
Propyleenglycol wordt al decennialang gebruikt in vele producten, waaronder voedsel, medicijnen, cosmetica en als basis voor rookmachines in de theater- en filmindustrie en wordt algemeen erkend als een veilig product.
Propyleenglycol in voeding
In onze voeding wordt propyleenglycol gebruikt als emulgator, stabilisatoren als bevochtigings- en oplosmiddel.
In de Europese Unie draagt propyleenglycol het E-nummer E1520. De maximale toegestane hoeveelheden in voedingsmiddelen zijn streng gereguleerd om je veiligheid te garanderen.
Langdurige inademing veroorzaakt bij sommige gebruikers lichte irritatie aan de keel of droogheid van de mond. In zeldzame gevallen kunnen er allergische reacties optreden.
Andere bestanddelen van de e-sigaret:
- Plantaardige glycerine (VG): Een zoete, dikke vloeistof die zorgt voor de zichtbare dampwolken.
- Nicotine: De verslavende stof die ook in tabak zit. Veel e-liquids zijn ook verkrijgbaar zonder nicotine.
- Smaakstoffen: Chemische stoffen die de e-liquid de gewenste smaak geven, zoals fruit, munt of tabak.
Vapen vs roken: Feit of fabel?
De discussie over de gezondheidseffecten van vapen is complex en vaak misleidend. Hieronder weerleggen we enkele hardnekkige mythes en presenteren we de onomstotelijke feiten.
Fabel: Vapen is waterdamp.
Dit is een veelvoorkomende misvatting. Vapen produceert geen waterdamp, maar een aerosol. Deze bevat kleine deeltjes die tot diep in de longen doordringen.
Naast waterdamp bevat het propyleenglycol, plantaardige glycerine, nicotine en sporen van smaakstoffen.
Deze stoffen zijn veilig om te eten, maar inademen van de verhitte damp veroorzaakt vaak gezondheidsklachten.
Fabel: Vapen is 100 procent veilig.
Vapen is niet zonder risico’s. Hoewel er minder giftige stoffen zijn dan bij roken, zijn ze niet helemaal afwezig.
Sommige smaakstoffen en metalen uit het verwarmingselement kunnen schadelijk zijn bij inademing. Veiligheid is relatief: vapen is veiliger dan roken, maar niet volledig veilig.
Feit: Vapen is aanzienlijk minder schadelijk dan roken
Dit is het belangrijkste wetenschappelijk bewezen feit. Traditionele sigaretten verbranden tabak en bevatten meer dan 7000 chemische stoffen, waaronder honderden giftige en minstens 70 kankerverwekkende stoffen.
Een vape verbrandt niets en produceert geen teer of koolmonoxide.
Risico’s voor zware rokers verminderen aanzienlijk
Gezaghebbende organisaties zoals Public Health England stellen dat vapen minstens 95 procent minder schadelijk is dan roken.
Hoewel dit een schatting is en niet voor iedereen geldt, geeft het aan dat de risico’s voor zware rokers sterk afnemen door over te stappen op vapen.
Feit: Nicotine is sterk verslavend
Of je het nu via een sigaret of e-sigaret inhaleert, nicotine blijft een sterk verslavende stof. Vapen houdt de verslaving in stand en bemoeilijkt stoppen met roken en vapen.
Feit: Risico’s voor je luchtwegen
Hoewel vapen geen teer of koolmonoxide bevat, zijn er wel risico’s voor de gezondheid van je longen. De chemicaliën in de aerosol kunnen de luchtwegen irriteren en ontstekingen veroorzaken.
Ernstige longaandoeningen
Soms is vaak oorzaak van ernstige longaandoeningen zoals EVALI. De symptomen zijn best vergelijkbaar met:
- Longontsteking
- Kortademigheid
- hevig hoesten
- Plotse en hoge koorts
- Misselijkheid en braken
Maakt Vapen stoppen met roken makkelijker?
Voor veel rokers is vapen een effectief hulpmiddel om te stoppen met roken. Het verzacht de nicotinebehoefte zonder de schadelijke nadelen van tabaksverbranding.
Door de nicotinedosis in e-liquid geleidelijk te verlagen, kunnen rokers hun verslaving afbouwen en uiteindelijk stoppen.
Dit heet Harm reduction.
Vapen als stop naar nicotinevrij leven
De grootste uitdaging is de overstap van roken naar vapen succesvol te maken en uiteindelijk ook te stoppen met vapen.
Vapen moet geen permanente gewoonte worden, maar een stap naar een nicotinevrij leven.
Vapen en Jongeren: Een groeiende zorg
De meeste deskundigen vinden vapen voor rokers minder schadelijk. Voor jongeren die nooit rookten, is vapen een probleem.
Nicotine kan de hersenontwikkeling bij jongeren verstoren en verslaving veroorzaken. Vapen leidt ook vaak tot roken.
De felle kleuren en zoete smaken van e-liquids trekken jongeren aan. Daarom is strikte regelgeving nodig om jongeren te beschermen tegen toegang tot e-sigaretten.
Conclusie: Zowel gezondheidsrisico’s als voordelen
Vapen is een complex onderwerp met zowel gezondheidsrisico’s als voordelen. Het is veel minder schadelijk voor zware rokers, maar zeker niet zonder risico’s.
De grootste misvatting is dat het slechts om waterdamp gaat en volledig veilig is. De waarheid is dat de gezondheidsrisico’s veel lager zijn dan bij roken.
De beste keuze blijft echter om helemaal geen nicotineproducten te gebruiken.