Hartstilstand herkennen is nodig om levens te redden.
Zowel in België als in buurland Nederland zijn meer dan één derde van alle overlijdens het gevolg van een hartstilstand.
Veel levens kunnen gered worden door een hartstilstand te herkennen en alert te reageren.
Met een AED toestel reanimeer je een slachtoffer van een hartstilstand
Hoe ouder we worden hoe groter ons risico op een hartstilstand.
Een hartstilstand komt ook op jonge leeftijd voor.
Wanneer spreekt men van een hartstilstand?
Wat is een hartstilstand of cardiac arrest?
Bij een hartstilstand stopt het hart met kloppen en wordt daardoor de zuurstoftoevoer naar alle organen en naar onze hersenen afgesloten.
Hierdoor kan een patiënt in coma raken, ernstige hersenbeschadiging oplopen en zelfs overlijden.
Wanneer een hartstilstand langer dan vijf minuten duurt, zullen de gevolgen ervan relatief ernstiger zijn en kan zowel ons lichaam als onze hersenen ernstige en permanente schade oplopen door zuurstofgebrek.
Het verschil tussen een hartstilstand en hartfalen
Een hartaanval of hartinfarct is vaak de oorzaak van een plotselinge hartstilstand maar dat is lang niet altijd het geval.
Een hartstilstand kan ook andere oorzaken hebben. Bij een hartinfarct raakt de bloedtoevoer naar het hart verstoord.
Bij een hartstilstand stopt je hart tijdelijk of permanent met kloppen, waardoor het lichaam geen zuurstof meer krijgt en je zelfs in een coma kunt raken.
Een hartstilstand is meer acuut en vraagt om snellere reactie dan een hartaanval.
Wat zijn de oorzaken van een hartstilstand?
De directe oorzaak van een hartstilstand is een probleem met het elektrische systeem van je hart, die de werking ervan regelt.
Bij de sinusknoop start de elektrische prikkel.
Als daar iets misgaat kan er een aritmie ontstaan.
Dan kan je hart te snel, te traag of onregelmatig slaan.
Vaak zijn deze onderbrekingen in het ritme tijdelijk en onschadelijk.
Maar sommige soorten aritmie kunnen een plotselinge hartstilstand veroorzaken.
De meest voorkomende oorzaak van een hartstilstand is ventriculaire fibrillatie of ventrikelfibrilleren, kamerfibrilleren of VF.
Je herkent dit aan de snelle en chaotische samentrekkingen van de hartkamers.
Een hartstilstand heeft echter diverse oorzaken.
Naast leeftijd zijn de belangrijkste oorzaken van een hartstilstand:
Hartfalen
Een hartaanval
Hartritmestoornis
Hart- en vaatziekten.
Minder vaak voorkomende oorzaken van een hartstilstand zijn:
Verdrinking
Verstikking
Drugs
Geneesmiddelen
Vergiftiging
Angst of paniekaanvallen
De symptomen van een hartstilstand
Bij een hartstilstand wordt de bloedtoevoer naar onze hersenen en andere organen afgesloten.
Bewustzijn en niet kunnen reageren zijn belangrijke symptomen van een hartstilstand. Niet of abnormaal ademen en een afwezige polsslag zijn de andere belangrijkste symptomen van een hartstilstand.
Andere symptomen zijn:
Stoppen met ademen
Een bleke gelaatskleur
Je gezicht krijgt tijdelijk een blauwe of grijze kleur.
Waarschuwingssignalen van een mogelijke hartstilstand zijn
Angst
Hartkloppingen
Pijn in je borst
Kortademigheid
Duizeligheid
Flauwvallen
Apneu
Een zwakke pols
Vermoeidheid
Een versnelde hartslag
Duizeligheid, misselijkheid en braken
Een black-out of flauwvallen
Risicofactoren van een hartstilstand
Sommige bevolkingsgroepen lopen een groter risico op een hartstilstand dan andere.
Je loopt een grotere kans op een hartstilstand bij:
Een ongezond voedingspatroon met veel toegevoegde suikers en vetten
Te weinig lichaamsbeweging
Overgewicht en teveel buikvet
Hoge bloeddruk
Een te hoge concentratie aan cholesterol in je bloed
Diabetes
Roken
Overmatig alcoholgebruik: drink nooit meer dan twee consumpties per dag
Erfelijke aandoeningen van je kransslagader
Een eerdere hartaanval
Een voorgeschiedenis van hart- en vaatziekten zoals hartritmestoornissen, aangeboren hartafwijkingen, hartfalen en ziekten van de hartspier
Leeftijd
Geslacht: mannen hebben tot drie keer meer kans om op een plotselinge hartstilstand
Gebruik van drugs, zoals cocaïne of amfetaminen (speed)
Voedingstekorten: waaronder vooral een tekort aan kalium of magnesium.
Hartfalen voorkomen met dit gezond eet- en leefpatroon
Een hartstilstand kun je dus beter voorkomen.
Een regelmatige controle door je huisarts is zeker aan te bevelen.
Bloeddruk, gewicht en je cholesterolgehalte staan daarbij centraal. Zeker bij 50-plussers.
Hartfalen kun je voorkomen door natuurlijk te eten, voldoende te bewegen, tijdig te ontspannen, voldoende te slapen en stress te voorkomen.
De gezondheid van je hart bevorderen en een Hartstilstand voorkomen doe je door natuurlijk te eten met:
Veel verse groenten en vooral groene bladgroenten: we denken dan in de eerste plaats aan spinazie, andijvie, sla, broccoli, alle groene koolsoorten, paksoi, Chinese kool, tuin- en waterkers maar ook tomaten, asperges en pompoen
Eet dagelijks minstens 500 gram rauwe, gekookte of gestoomde groenten.
Vers fruit: en vooral appelen, abrikozen, avocado, alle soorten bessen, frambozen, bramen, aardbeien,
Alle onbewerkte noten: maar vooral amandelen, walnoten en hazelnoten. Onbewerkt is ongezouten, niet geroosterd en ongebrand
Onbewerkte zaden en pitten: en vooral lijnzaad en quinoa
Vette vis: vooral wilde zalm, maar ook paling, tonijn, schol, schelvis, heilbot, tarbot, dorade, makreel, sardienen, sprot, haring en ansjovis
Alle volkorengranen: zoals haver(mout), zemelen, boekweit
Alle sojaproducten: zoals sojabonen, sojamelk en tofu
Zoete aardappelen (bataten)
Zwarte, pure chocolade: met minstens 75 procent ruwe cacao
Groene thee
Gezonde oliën: en vooral olijfolie
Hartstilstand herkennen en reanimeren met een AED apparaat
Dagelijks worden gemiddeld veertig landgenoten het slachtoffer van hartstilstand
Vaak doen die zich voor buiten het ziekenhuis.
Reanimeren met een AED-apparaat binnen drie minuten na een hartstilstand verhoogt onze overlevingskansen met maar liefst 70 procent.
Een Automatische Externe Defibrillator of kortweg AED apparaat is een draagbaar toestel dat schokken toedient bij een hartaanval.
Wanneer en hoe een AED apparaat gebruiken?
Een gebruiksklaar AED apparaat is voorzien van elektroden.
Tijdens een reanimatie worden deze elektroden op de ontblote borstkas van het slachtoffer geplakt.
Met deze elektroden is het toestel in staat ons hartritme te analyseren.
Dat bepaalt of er wel of geen schok moet toegediend worden.
Een goed AED apparaat geeft nooit een schok als dat niet nodig is.
Na deze analyse gidst het AED-apparaat de hulpverlener stapsgewijs door het reanimatieproces.
Er wordt daarbij aangegeven of het reanimeren moet verdergaan of stoppen.
Stappenplan bij het reanimeren met een AED-apparaat
Met dit stappenplan dat door de Hartstichting werd opgesteld kun je makkelijk reanimeren met een AED-toestel.
Controleer of het slachtoffer bij bewustzijn:
Dat doe je best door het slachtoffer voorzichtig heen en weer te schudden.
Controleer de ademhaling van het slachtoffer:
Dat doe je door je hand op zijn-haar voorhoofd te leggen en het hoofd naar achter te kantelen om de luchtwegen open te houden.
Til de kin op met 2 vingertoppen van je andere hand.
Kijk, luister en voel gedurende maximaal 10 seconden. Geen of geen normale ademhaling ?
Haal een AED apparaat als dat beschikbaar is (of laat dat halen).
Geef 30 borstcompressies:
Plaats je handen midden op de borstkas van de patiënt en duw het borstbeen 5 à 6 centimeter in.
Herhaal deze handeling 30 keer in een tempo van gemiddeld 100 tot 120 keer per minuut.
Geef mond-op-mond beademing:
Kantel het hoofd van het slachtoffer naar achter en knijp de neus dicht. Beadem 1 seconde zó dat de borstkas omhoog komt.
Doe dit twee keer en zorg dat dit niet langer dan 10 seconde duurt.
Ga hierna door met het reanimeren en wissel 30 borstcompressies af met 2 beademingen.
Gebruik het AED-apparaat:
Hou de onderbreking van de reanimatie zo kort mogelijk.
Ontbloot de borstkas van het slachtoffer en zet de AED aan.
Die geeft nu aan wat er moet gedaan worden.
Blijf de opdrachten van de AED volgen tot de hulpverleners ter plaatse zijn.
Ontdek het ruime aanbod aan AED apparaten bij AED Partner